Jumpersknee

Over de knie; Jumpersknee 

Wat is de jumpersknee?

Dit is pijn van de patella pees, net onder de knieschijf, meestal is de pees die over de knieschijf (patella) heen loop geïrriteerd. Je ziet deze blessure ook vaak bij hoogspringers en verspringers bij de atletiek, maar ook veel bij basketbal. De kniepees kan namelijk snel geïrriteerd raken bij veel springen, vandaar de naam jumpersknee. Nu kunnen ook lange afstandslopers last krijgen van deze blessure. De blessure word ook wel patella femorale pijnklacht genomen, dit is een verzamelnaam van blessures rond de patella (knieschijf). 

De patella (knieschijf) werkt als een soort wigje om de  grote kracht van de sterke bovenbeenspieren goed over te kunnen brengen. Doordat er een kleine hoek ontstaat kun je meer krachten overbrengen. Als we deze knieschijf niet hadden gehad, dan hadden we als een houten klaas gelopen en kun je je onderbenen niet buigen of strekken. Hij dient dus eigenlijk als wig om de krachten goed over te brengen en om de buig beweging te maken. De bovenbeen spieren lopen over op een pees, deze pees loopt netjes over de patella heen en schuiven dus als het ware over de knieschijf heen. De knieschijf zweeft als het ware in de banden en pezen, dit stuk bot zit niet vast, maar word vast gehouden door de pezen. Je ziet ook wel eens gebeuren dat de kniepees afscheurt, dan schiet je knieschijf 10-20cm je bovenbeen in, vaak kan dit wel 10-20cm, dan moet je direct geopereerd worden. De patella mag juist een beetje bewegen in gestrekte positie, maar teveel speling van de patella is ook niet goed. Dat betekent dat de pezen niet strak genoeg staan en dat de buig beweging minder gecontroleerd gaat en je minder goed de prikkels naar je hersenen gestuurd worden. Er zitten namelijk heel veel zenuwuiteinden in banden en pezen, deze geven de stand van je gewricht door en zo kun je stabiliteit houden, je hersenen sturen dus op deze belangrijke informatie. 

Als je er eenmaal last van hebt kun je er zo een half jaar tot een jaar uit zijn qua hardlopen, het kan dus een hardnekkige blessure zijn.

Hoe vaak komt de jumpersknee voor? 

De jumpersknee komt gelukkig niet zo heel vaak voor bij lange afstandslopers, meestal zijn het andere blessures. Ik denk dat 5% van de lopers hier last van kan krijgen. Als je er last van hebt, is dit vaak een lang traject. 

Hoe weet je dat je een jumpersknee hebt?
Dit is dus een pijnlijke plek net onder de knieschijf. Vaak aan het begin met hardlopen is het pijnlijk en stijf. De pees kan ook wat verdikt zijn. Osgoodschlatter is weer iets anders en zit daar weer net onder, dit is je groeischijf die geïrriteerd kan raken bij de groei, dit is wel het aanhechtingspunt van de patellapees. 

Wat is de oorzaak?

Vaak is de knie zelf niet de boosdoener, maar de heup of de enkel. Als de enkel niet goed beweegt dan draait je scheenbeen mee, hierdoor kan je een soort verwringing krijgen ten opzichte van je bovenbeen. Ook kan je heup wat gedraaid staan (meestal naar binnen toe), je lichaam corrigeert heel veel zelf en dan kan het onderbeen wat naar buiten draaien om het te compenseren, dan krijg je dat je kniepees dus getwist word. Je knie zit er vaak  dus tussenin, waar veel krachten op komen te staan en dus zo geïrriteerd kan raken. De patella loopt in soort groef en deze kan dus niet goed sporen, als hij niet goed spoort kun je later ook slijtage krijgen onder de knieschijf. Hardlopen is vrij eenzijdig en als je constant een “verkeerde” beweging maakt kan de pees dus geïrriteerd raken. 

Als er een grote hoek ontstaan van de patella ten opzichte van je tibiae (scheenbeen), dan zie je ook een hoek ontstaan in de patellapees, dit kan voor irritatie zorgen en dan kan de pees dus gaan ontsteken of geïrriteerd raken. Er kan vocht in komen, de pees word dik en gaat pijn doen. 

Wat kun je eraan doen?

• Koelen, hierdoor word de zwelling wellicht wat minder en dempt de pijn een beetje. 
• Bovenbenen rekken, zodat er minder spanning op de pees komt te staan.
• Blijven bewegen, fietsen en bungelen met je benen, om de pees zo te doorbloeden. 
• Fysio; Vooral zorgen dat de stand van het onderbeen weer goed komt te staan, dus je tibia ten opzichte van je patella. Ook kan het zijn dat je heup wat geroteerd staat en dus je bovenbeen wat gedraaid staat, je onderbeen moet dit gaan corrigeren en dit resulteert in een soort van verwringende stand. 
• Patella bandje of dwarse tape over de pees heen doen, dit kan de druk wat verminderen op de pees, waardoor je de pijn wat kunt verminderen. Let op, dit haalt de oorzaak niet weg!!!

Het heeft in ieder geval geen zin om door de pijn heen te lopen! Dus heb je pijn, stop dan even 1 à 2 weken met hardlopen, kom even langs in de praktijk. Dan kunnen we zien wat de oorzaak is en dan kan er vrij snel weer rustig opgebouwd worden. Maar er zijn ook mensen die al 1-2jaar met deze klachten lopen, dus het kan zijn dat de pees zo geïrriteerd is dat het wat langer duurt, dat is ook per persoon verschillend. 

Eenvoudige oefeningen om de knie sterker te maken:

• Ga op één been staan. Wissel: 1 min. op het ene been, 1min. op het andere been. Dit is een basis oefening voor alle blessures!!! Dit kan bijvoorbeeld tijdens het tandenpoetsen.
• Ga op één been staan. Zak heel licht door de knie. Let op dat je knie netjes recht naar beneden zakt en niet teveel naar binnen zakt. Je kan deze oefening ook statisch vasthouden, door het beneden even 10tellen vast te houden. Isometrische (statische) oefeningen schijnen tegenwoordig beter te werken dan excentrische oefeningen.
• Ga op één been staan. Beweeg het andere been gestrekt opzij. Hierbij train je de stabiliteit van je heup/bekken, dat ook een rol kan spelen bij knieklachten.
• Maak een uitvalspas.

Doe alle oefeningen op geleide van pijn. En heb je pijn? Dan is vaak de sturing niet goed, dus dan moet je er echt even wat aan laten doen. 

Voor vragen kunnen mensen altijd bij mij terecht, telefonisch, via de mail, of bij mijn inloopspreekuur op maandagochtend van 07.00-09.00 uur. Dan kan ik eventueel ook kijken of de knie netjes stabiel is.